κοινωνικό φύλο

Εστιάζει σε κοινωνικά χαρακτηριστικά και ευκαιρίες οι οποίες συνδέονται με τις ιδιότητες των γυναικών και των ανδρών, με τις σχέσεις μεταξύ γυναικών και ανδρών και κοριτσιών και αγοριών, καθώς και με τις σχέσεις μεταξύ γυναικών και τις σχέσεις μεταξύ ανδρών. Αυτά τα χαρακτηριστικά, οι ευκαιρίες και οι σχέσεις είναι κοινωνικές κατασκευές και εσωτερικεύονται από τα δύο φύλα μέσω διαδικασιών κοινωνικοποίησης. Εξαρτώνται από το δεδομένο πολιτιστικό και κοινωνικό πλαίσιο και χρόνο και είναι ρευστά και μεταβαλλόμενα. Στις περισσότερες κοινωνίες υπάρχουν διαφορές και ανισότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών όσον αφορά τις αρμοδιότητες που τους ανατίθενται, τις δραστηριότητες που αναλαμβάνουν, την πρόσβαση σε πόρους και τον έλεγχό τους, καθώς και τις ευκαιρίες λήψης αποφάσεων. Το (κοινωνικό) φύλο εντάσσεται στο ευρύτερο κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο. Άλλα σημαντικά κριτήρια για την κοινωνικοπολιτισμική ανάλυση περιλαμβάνουν την τάξη, τη φυλή, το επίπεδο φτώχειας, την εθνοτική ομάδα και την ηλικία. Οι υποθέσεις και οι προσδοκίες που συνδέονται με το φύλο, θέτουν εν γένει τις γυναίκες σε μειονεκτική θέση όσον αφορά στην ουσιαστική απόλαυση δικαιωμάτων, όπως η ελευθερία δράσης και η αναγνώρισή τους ως αυτόνομων ενηλίκων πλήρως ικανών να συμμετέχουν στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη και να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τις συνθήκες και τους όρους της ζωής τους. Το (κοινωνικό) φύλο αποτελεί σημαντικό παράγοντα διαμόρφωσης έμφυλης ταυτότητας. Εισήχθη ως όρος για πρώτη φορά στην κοινωνιολογία από την Αν Όκλεϋ στο γνωστό της έργο, Sex Gender and Society, το 1972.